Historia parafii daleszyckiej

Kiedy w roku 1221 biskup Iwo Odrowąż ufundował w Daleszycach kościół, osada najprawdopodobniej należała do krakowskich biskupów. W roku 1362 gościł w Daleszycach Kazimierz Wielki. Podpisał tu kilka dokumentów, rezydując najpewniej w biskupim dworze. Spisy świętopietrza potwierdzają istnienie daleszyckiej parafii w roku 1325. Wtedy w parafii, której powierzchnia liczyła 142 km2 zamieszkiwało 480 osób. W skład parafii, prócz „stołecznych” Daleszyc wchodziły wsie Bieliny, Skorzeszyce, Niestachów, Górno, Krajno, Wola Jachowa, Cisów. Ilość parafian (pomimo wydzielenia w roku 1637 z jej obszaru Bielin) stale rosła: w 1645 parafian było 2822 a w 1823 już 4114.Z opisu wizytacji, która miała miejsce w 1597 roku wiadomo, że kościół był jednonawowy, częściowo murowany, częściowo drewniany i został rozbudowany przez ks. Krzysztofa Sasina, proboszcza daleszyckiego oraz że posiadał pięć ołtarzy. Na początku XVI wieku w okresie rozkwitu miasta Daleszyc i rozwoju prac górniczo – hutniczych na terenie parafii, świątynia została częściowo poszerzona. W 1697 r. Andrzej Smyczka Rudnik własnym kosztem dobudował do strony północnej kaplicę Zwiastowania Najświętszej Marii Panny zamykaną żelazną kratą. Od strony południowej podobną kaplicę pod wezwaniem Sw. Marii Magdaleny ufundował Jan Skarbek Kozietulski. W ten sposób kościół przez dobudowanie kaplic przybrał formę krzyża. Nad skrzyżowaniem wznosiła się drewniana kopuła z sygnaturką. Na szczycie świątyni umieszczony został żelazny krzyż, a po bokach dwie niewysokie wieże, zakończone krzyżami. Do kościoła z frontu jak również od strony południowej prowadziła kruchta. Taki wygląd świątyni zachował się do 1907 roku, kiedy to podstawie projektu architekta Stefana Szyllera z Warszawy przystąpiono do rozbudowy trwającej ponad 5 lat. Zmieniono na skrzyżowaniu kopułę, w nazwie głównej wprowadzono sklepienie kolebkowo-krzyżowe i przybudowano nawy boczne. Jedynie prezbiterium nie uległo większemu przekształceniu. Fasada również została przebudowana. Uwieńczeniem prac remontowych było postawienie na dachu świątyni sygnatury po 1920 r. i otoczenie cmentarza kościelnego murem. Ta przebudowa całkowicie zmieniła na niekorzyść wygląd kościoła i zatarła jego dawną architekturę. Z opisu wizytacji z 1738 roku wiadomo, że świątynia była dwukrotnie konserwowana. Pierwszy raz przez biskupa Pawła Dembskiego w 1562 r., a drugi raz po przebudowie w 1628 roku przez biskupa Tomasza Oborskiego. Z powyższej wizytacji wiadomo również, że w kościele daleszyckim było siedem ołtarzy.
W wielkim ołtarzu umieszczony był obraz Matki Boskiej Szkaplerznej z XVI wieku w srebrnej sukni z koronami i berłem, dekretem biskupa wydanym podczas wizytacji. 5 VII 1782 r. uznany został za słynący łaskami. Na zasuwie tego obrazu przedstawiony był wizerunek św. Michała Archanioła, patrona kościoła. W bocznych ołtarzach przy prezbiterium były obrazy św. Anny i św. Jana Chrzciciela, w nawie obok ambony św. Józefa i św. Stanisława. Podczas ostatniej przebudowy kościoła zmieniono ołtarze z wyjątkiem głównego. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku cała świątynia została pomalowana i odnowiona.

Opracowano na podstawie materiałów Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków w Kielcach oraz pracy magisterskiej p. Lucyny Pietrzyk.